Stanisław Horno-Popławski
Data i miejsce urodzenia | 14 lipca 1902 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci | 6 lipca 1997 | ||
Zawód, zajęcie | rzeźbiarz, malarz, pedagog | ||
Odznaczenia | |||
|
Stanisław Horno-Popławski (ur. 14 lipca 1902 w Kutaisi, zm. 6 lipca 1997 w Sopocie) – polski rzeźbiarz i malarz, pedagog.
Życiorys
W latach 1908–1922 mieszkał z rodziną w Moskwie, gdzie uczęszczał do gimnazjum (Korpus Kadetów), w którym zdał maturę. W 1922 przeniósł się z rodziną na Wileńszczyznę. Od 1923 do 1931 studiował w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych u prof. Tadeusza Pruszkowskiego (malarstwo) i u prof. Tadeusza Breyera (rzeźbę). W międzyczasie, w latach 1929–1930, odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie. W latach 1932–1939 prowadził zajęcia z rzeźbiarstwa na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, gdzie był asystentem, a następnie adiunktem.
Walczył w kampanii wrześniowej. Trafił do niewoli, w latach 1939–1945 przebywał w Oflagu II C Woldenberg, gdzie prowadził kursy rysunku i malarstwa
Po wojnie zamieszkał w Białymstoku, gdzie został profesorem Szkoły Sztuk Pięknych, następnie w latach 1946–1949 jako profesor nadzwyczajny wykładał na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, w latach 1946–1970 pracował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku. W 1949 został Kierownikiem Wydziału Rzeźby i prowadził Pracownię Rzeźby oraz Pracownię Projektowania Rzeźbiarsko-Architektonicznego. Od 1951 prowadził Pracownię Rzeźby Wydziału Architektury i Studium Rzeźby, a od 1956 Wydziału Rzeźby. W latach 1953–1955 był głównym projektantem rzeźb przy odbudowie Głównego Miasta w Gdańsku. Rzeźby jego autorstwa znajdują się przy Długim Targu, na Bramie Zielonej i Bramie Złotej. W 1955 r. otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. Dwukrotnie pełnił funkcję dziekana Wydziału Rzeźby PWSSP (1949–1950 i 1956–1960).
W 1953 roku otrzymał nagrodę państwową II. stopnia[1].
Początkowo prace Horno-Popławskiego utrzymane były w konwencji realistycznej. W ostatnich latach życia artysta coraz bardziej odchodził od klasyki w stronę kompozycji z nieznacznie tylko obrobionych polnych kamieni.
W 1970 przeszedł na emeryturę, w pełni poświęcając się pracy artystycznej. W 1996 został uhonorowany tytułem doktor honoris causa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu[2], a 1997 tytułem doktor honoris causa Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku.
Najważniejsze prace
- Pomnik biskupa Władysława Bandurskiego w Wilnie (1938)
- Rzeźba Praczki w Białymstoku (1938)
- Pomnik Adama Mickiewicza przed Pałacem Kultury i Nauki w Warszawie (1955)[3]
- Pomnik Juliana Marchlewskiego we Włocławku (1964)
- Pomnik Henryka Sienkiewicza w Bydgoszczy (1968)
- Pomnik Marii Konopnickiej w Kaliszu (1969)
- Pomnik Karola Szymanowskiego w Słupsku (1972)
- Pomnik Jana Kilińskiego w Słupsku (1973)
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1959)
- Order Sztandaru Pracy II klasy (1969)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1954)
- Złoty Krzyż Zasługi (22 lipca 1952)[4]
- Medal za Zasługi dla Obronności Kraju (1969)
- Odznaka honorowa "Za zasługi dla Gdańska" (1960)[5]
Przypisy
- ↑ Dziennik Polski, r. IX, nr 173 (2948), s. 7.
- ↑ Doktorzy honoris causa UMK. umk.pl. [dostęp 2011-02-25].
- ↑ Irena Grzesiuk-Olszewska: Warszawska rzeźba pomnikowa. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003, s. 112. ISBN 83-88973-59-2.
- ↑ M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1078 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku, nr 1, 10 lutego 1961, s. 4
Bibliografia
- Stanisław Horno-Popławski. Droga sztuki – sztuka drogi. W setną rocznicę urodzin artysty, red. Jerzy Malinowski, oprac. Dorota Grubba, kat. wyst. Państwowa Galeria Sztuki, Sopot 2003.
- Ewa Toniak, Olbrzymki. Kobiety i socrealizm, wyd. Korporacja Ha!art, Kraków 2008.
- Roman Konik. Myślenie kamieniem, wyd. Atut, Wrocław 2015.
Linki zewnętrzne
- Wystawa prac w Muzeum Teatralnym w Warszawie 15 grudnia 2002 – 23 marca 2003. horno.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)].
- Stanisław Horno-Popławski na portalu culture.pl
- PWN: 3912735